Als jullie uit elkaar gaan en samen een koophuis hebben is het van groot belang om goed geïnformeerd te worden over de mogelijkheden ten aanzien van de eigen woning bij scheiding. Er is vaak meer mogelijk dan gedacht, maar dat hangt wel af van de wijze en de timing waarop de eigenaren samen over dit onderwerp tot beslissingen komen.
Hebben jullie een huurwoning, kijk dan hier voor informatie over de huurwoning bij uit elkaar gaan.
Eigen woning bij uit elkaar gaan
Jullie kunnen samengevat 3 dingen doen:
- Behoud: De woning wordt overgenomen door één van beiden;
- Verkoop: De woning wordt verkocht;
- Niets: De woning blijft onverdeeld.
1. Eén van jullie neemt de eigen woning bij scheiding over
Stel dat een van beiden de koopwoning bij scheiden zou willen overnemen, en dat de ander het daarmee eens is. Daarna gaan jullie onderling de over- of onderwaarde die er op de woning zit verdelen. De over- of onderwaarde wordt bepaald door de waarde van de eigen woning bij scheiding, de hoogte van de hypotheek en ook de hoogte van een eventuele gekoppelde spaarpolis. Als de som van deze drie getallen vervolgens negatief is, is er een onderwaarde en zal de vertrekkende partij de helft van dit bedrag aan de ander dienen te voldoen. Indien er een positief bedrag is, is er sprake van een overwaarde, en krijgt de vertrekkende partij zijn of haar helft van de overwaarde mee.
De juiste getallen en de juiste timing
De hoogte van de hypotheek en het opgebouwde saldo in de eventuele spaarpolis zijn vaststaande feiten, die blijken uit ook de gegevens van de bank. Maar de waarde van de koopwoning is dat niet. Jullie mogen deze waarde vervolgens in principe samen vaststellen.
Degene die de eigen woning bij scheiding wil overnemen, neemt ook de resterende hypothecaire leningen die op de woning rusten over. Meestal wordt ook het bedrag waarvoor de ander wordt uitgekocht geleend. Het is daarom van groot belang om over de optie van woningbehoud informatie bij een deskundige hypotheekadviseur in te winnen. Deze adviseur zal dus toetsen of het inkomen toereikend is om de hypotheek over te nemen. Dit gaat soms tegen andere criteria dan wanneer je met hetzelfde inkomen een andere woning zou kopen. Er kunnen namelijk soms in een scheidingssituatie andere criteria worden toegepast die gunstig zijn voor de leencapaciteit. Daarnaast speelt bij een scheiding ook dat het afspreken van partneralimentatie de kansen op het verkrijgen van een hypotheek beïnvloeden.
Het is daarom belangrijk om na te gaan of datgene wat jullie willen afspreken, ook echt kan worden uitgevoerd. Daarom schakelen jullie tijdens de mediation met de hypotheekadviseur en met de mediator. Zo weten jullie zeker dat de afspraken over de eigen woning bij scheiding haalbaar zijn en ook correct worden vastgelegd in het convenant.
2. De eigen woning wordt verkocht
Als het behoud van de koopwoning bij scheiden niet te realiseren valt of niet gewenst is, is verkoop een optie. In het convenant leggen we vast welke afspraken jullie maken over een te accepteren bod van een koper. Daarnaast over de wijze waarop jullie de verkoopopbrengst zullen gebruiken om de verkoopkosten te betalen, (hypotheek) schulden af te lossen en hoe jullie een eventueel restant zullen verdelen.
Het is raadzaam vooraf ook goed te overdenken wanneer jullie de koopwoning bij scheiden in de verkoop willen brengen. Jullie hebben immers wel beiden (zicht op) een andere plek nodig als een koper zich meldt. Zorg ervoor dat jullie weten of er mogelijkheden zijn om een woonruimte te kopen. Informeer naar de kansen op een huurwoning en activeer het netwerk.
3. De eigen woning blijft bij de scheiding onverdeeld
Als laatste is de derde optie, het uitstellen van de keuze voor optie 1 of optie 2. Doordat de eigen woning bij scheiding onverdeeld blijft, verandert er niets. Jullie blijven beiden eigenaar en dus beiden hoofdelijk aansprakelijk voor de hypotheek. Jullie spreken af in het convenant wie de woning zal gebruiken, hoe de lasten worden verdeeld en ook wanneer jullie de situatie zullen herbeoordelen.
Aan deze optie kleven echter voor- en nadelen voor beide partijen. Het voordeel is namelijk dat met het onverdeeld laten wat meer tijd kan worden gewonnen. Bijvoorbeeld om een woning te vinden, of om het inkomen of de schulden te verminderen zodat woningbehoud wel mogelijk wordt. Het nadeel is bijvoorbeeld dat er een financiële verbondenheid met elkaar blijft. De partij die niet in de woning woont, blijft dus wel hoofdelijk aansprakelijk en de renteaftrek vervalt deels. Samengevat genoeg redenen om een dergelijke optie goed te bespreken met een deskundige hypotheekadviseur en met de mediator.
Ongeacht welke optie voor jullie zal gelden, is het belangrijk om niet alleen door de mediator maar vooral ook door een deskundige hypotheekadviseur te worden geïnformeerd. Dat kan ook heel goed jullie eigen adviseur zijn. Wender Mediation werkt graag met hem of haar samen of we kunnen jullie indien nodig met andere partijen in contact brengen.