De ene puber vertoont nauwelijks ander gedrag en behoeft geen aansturing. De andere puber kan (periodes) explosief gedrag vertonen en de opvoeders om een nieuwe opvoedingsstijl uitdagen. En hiertussen zijn veel varianten, zelfs soms binnen één gezin. In het geval van een scheiding is extra aandacht en bewustwording voor (omgang met) de pubers van groot belang, zowel tijdens als na een scheiding.

Pubers

Hoewel de mate van gedrag en beleving dus per puber verschilt, zijn er wel een aantal algemene kenmerken te noemen. Pubers hebben doordat hun hersenen nog vol in ontwikkeling zijn, moeite om activiteiten te plannen en overal aan te denken. Flinke veranderingen in de hormoonhuishouding maken het omgaan met of doseren van emoties daarbij nog vaak extra ingewikkeld. Ook ervaren pubers vaak angsten/onzekerheden rondom prestaties, hun uiterlijk en sociale contacten. Dit komt doordat ze erg bezig zijn met hoe zij op anderen overkomen. Dit hangt samen met het ontdekken van zichzelf en de identiteit: wie ben ik en wat past bij mij? Acceptatie door leeftijdsgenoten geeft dan rust. Graag willen zij in deze fase zo weinig mogelijk veranderingen in hun leven, zodat ze zich geleidelijk los kunnen maken terwijl er wel een ‘vaste’ basis is.  Vanuit deze basis kan de wereld verder ontdekt worden.

Pubers en scheiding

Ieder kind is uniek en zo is het gedrag van iedere puber anders. Bij een scheiding kan de ene puber zich flink afzetten, de ander zoekt afleiding en weer een andere puber klampt zich juist vast. Voor een puber is het moment van verandering nu zo ingewikkeld, omdat hij/zij bang is een vaste basis te verliezen.
Pubers kunnen  (in tegenstelling tot jonge kinderen) meer begrijpen over de aanleiding van de scheiding. Mogelijk zagen ze dit al (lang) aankomen. Ze willen vaak een ‘dader’ aanwijzen van de verandering, met name als de scheiding door één ouder in gang is gezet in plaats van door twee. De grote praktische veranderingen die gaan komen door descheiding, maken pubers onzeker: waar ga ik wonen? Hoe gaat het dan met mijn school/sport/vrienden? Moet ik met mijn spullen heen en weer? Onzekerheid uit zich bij ieder kind anders: boos, verdriet, agressie en/of afleiding zoeken.

Let op voor:

  • Parentificatie‘: sommige pubers gaan (uit reactie op de verandering) de rol van een ouder overnemen om te helpen/stabiliteit te willen creëren.
  • ‘Hechtingsproblemen’: niet alleen bij jonge kinderen maar ook bij pubers kan het heel heftig ervaren worden als een veilig figuur (in hun beleving) wegvalt.
  • Emoties en eenzaamheid: pubers zijn sowieso gevoelig voor verwarrende en extreme emoties en somberheid, bij scheiding helemaal.
  • Tegen elkaar uitspelen: testen wat de grenzen zijn is normaal puberaal gedrag, bij twee huishoudens kunnen de verschillende regels ‘gebruikt’ worden.
  • Afwijkend gedrag in relatie/seksuele ontwikkeling: sommige pubers raken ineens ‘vroegrijp’ en anderen zullen juist zichzelf af willen zetten tegen relaties.
  • Loyaliteitsconflicten’: Pubers zijn gevoelig voor het ervaren van ‘partij moeten kiezen’, uit medelijden, verantwoordelijkheidsgevoel of om de situatie gewoon te willen snappen.

Tips bij pubers en scheiding

  • Duidelijkheid! Vertel de reden, maar niet te veel. Vertel het samen. Ook vertellen dat het nog even duurt, is duidelijkheid.
  • Aandacht: Ruimte voor gesprekken, emoties, verwerking, vragen en het zichzelf mogen zijn.
  • Stabiliteit: In de spannende wereld met gierende hormonen en ook nog deze veranderingen, zorg dat zaken (gebruiken, rituelen) zo veel mogelijk hetzelfde zijn.
  • Behoeden tegen emoties ouders: uitleg over een moment van verdriet is belangrijk. Als ze (té) vaak verdriet/boosheid zien maakt dat onzeker of willen ze hen  beschermen.
  • Belang vanuit het kind: Is het voor jullie fijn om het kind even vaak te zien of voor hen? Voor pubers kan het vaak heel prettig zijn een vaste (praktische) basis te houden.
  • Beslis voor puber: Maar laat wel zien dat de mening belangrijk is. Een besluit vanuit jullie samen gemaakt geeft veel rust en voorkomt kiezen.
  • Lotgenoten: Voor pubers zijn veel bijeenkomsten en/of websites om met leeftijdsgenoten te praten. Dit kan hen veel (h)erkenning bieden.
  • Positiviteit en bevestiging: Het (weer gaan) voelen van positieve ouders en bevestiging/complimenten ervaren helpt hen sterk op het gebied van (zelf)acceptatie.

Ouderschapsplan op maat

In een ouderschapsplan is het goed mogelijk zoveel mogelijk zaken te beschrijven voor de afspraken rondom de pubers. Het geldt niet perse dat meer woorden tot een beter plan hoeven te leiden: juist het gesprek om tot de tekst te komen is essentieel.

Voor begeleiding bij dit gesprek, zowel pedagogisch als voor financieel onderbouwde afspraken, kan Wender Mediation helpen. Wij zorgen ervoor dat niets vergeten wordt bij het overleg en dat het ouderschapsplan voor jullie allemaal klopt en past.

Benieuwd naar ervaringen van onze dienstverlening? Op onze website staan reviews.

Lees meer

Donderslag bij heldere hemel

Hoe kwam het besluit om uit elkaar te gaan tot stand? Ging het in gezamenlijk overleg? Of kwam het als donderslag bij heldere hemel?

Kinderalimentatie in de praktijk

Een verplicht onderdeel van het ouderschapsplan is de financiële afspraak over de kosten van de kinderen. In principe is er veel vrijheid voor ouders om hier samen iets over te regelen. Hoe werkt dat in de praktijk?

Herenigingsfantasie

Sommige kinderen hebben een herenigingsfantasie, en sommige zien zichzelf zelfs als dé regisseur om ouders weer samen te krijgen.